LIST DO PANA PREZYDENTA RP

​

SZANOWNY PANIE PREZYDENCIE,

​

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stanowi dobro narodowe. Jest najważniejszym aktem normatywnym w państwie, który jest podstawą wszelkiego prawa polskiego. Obecna konstytucja została uchwalona 2 kwietnia 1997 roku, a zatwierdzona w ogólnonarodowym referendum 25 maja tego samego roku. Od tamtej pory minęło ponad 20 lat, dokonały się zmiany w Polsce i na świecie. Jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej pragnie Pan, aby w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości Polacy wypowiedzieli się w sprawie Nowej Konstytucji. Za pośrednictwem niniejszego listu chciałbym odpowiedzieć na Pańskie, kierowane do wszystkich Polaków, zaproszenie do debaty konstytucyjnej i zaproponować kilka swoich przemyśleń w sprawie Nowej Konstytucji. Innym, ważnym powodem mojego listu oraz zaangażowania się na rzecz Nowej Konstytucji jest fakt, iż pierwszą konstytucją na świecie jest konstytucja Stanów Zjednoczonych z 17 września 1787 roku, a drugą polsko-litewska Konstytucja 3 maja z 1791 roku, a więc pierwsza w Europie. Głęboko wierzę w to, iż Polska w pełni zasługuje na to, aby być wzorem także i dzisiaj dla Europy i świata.

​

Szanowny Panie Prezydencie,

​

Nowa Konstytucja RP powinna zawierać odniesienia do prawa Bożego, prawa naturalnego i prawa pozytywnego. Konstytucja winna odzwierciedlać właściwy porządek (hierarchię) oraz relację tych trzech praw.

​

We wszystkich kulturach istnieją normy uzasadniane autorytetem boskim oraz normy uzasadniane bez odwoływania się do takiego autorytetu. Istnieje prawo Boże i prawo ludzkie. Samo pojęcie „prawo Boże” (lex dei) wskazuje na jego źródło. W pojęciu tym tkwi istotna informacja, że jest to prawo będące dziełem nie ludzkim, lecz Boga. Prawo Boże oznacza zamysł Boga wobec istniejącej rzeczywistości. Jest ono zawsze pierwsze i nadrzędne. Pierwsze i nadrzędne prawo stanowią wartości płynące z Dekalogu.

​

Prawo naturalne (lex naturalis) wynika z natury ludzkiej, z samego faktu istnienia człowieka, i jest zakorzenione w prawie Bożym. Odnosi się do wszystkich ludzi bez wyjątku. Nie jest ustanowione przez jakąkolwiek władzę państwową, sędziów czy instytucje. Nikt nie może nikogo pozbawiać tego prawa. Prawo naturalne jest kodeksem moralnym dla wszystkich ludzi, bez względu na poglądy, wyznawaną wiarę, wiek, pochodzenie. Prawo naturalne jest nadrzędne przy tworzeniu prawa państwowego.

​

Prawo ludzkie (pozytywne, stanowione – ius positivum, ius civile) jest tworzone przez ludzi dla dobra wspólnego oraz wydane i ogłoszone przez prawowitą władzę. Powinno być oparte na prawie naturalnym, sprawiedliwe, a nie konstruowane dla doraźnych interesów sprawujących władzę. Prawo stanowione tylko w takim stopniu może być autentycznym prawem, w jakim zakorzenione jest w prawie naturalnym. Jeśli w czymś kłóci się z prawem naturalnym, nie będzie już prawem, lecz niszczeniem prawa. Prawo ludzkie powinno być uzupełnieniem zasad prawa naturalnego za pomocą wnioskowania (conclusio) i bliższego uszczegółowienia tych zasad (determinatio). Ponieważ prawo naturalne akcentuje szczególnie mocno takie wartości jak równość, wolność – w tym wolność religijną – sprawiedliwość, dobro, piękno, poszanowanie godności człowieka, dlatego prawo stanowione powinno czerpać z niego jak najwięcej.

​

Prawo Boże i prawo ludzkie – nie chodzi tu o relację dwóch praw, boskiego i ludzkiego, lecz o relację tego, co od Boga, i tego, co od ludzi, w ramach jednego prawa. Prawo ludzkie nie może być prawem, które znosi prawo Boże. Nie może też być prawem, które znosi prawo naturalne.

​

Nadrzędność prawa naturalnego nad konstytucją.

Definicja prawa naturalnego. Katalog praw naturalnych

​

Szanowny Panie Prezydencie, Konstytucja RP z 1997 roku nie zawiera wprost wzmianki o prawie naturalnym, ani nie określa jego miejsca w polskim porządku prawnym. Prawo naturalne powinno być jednak uznane i zapisane przez prawo pozytywne – Nową Konstytucję. Nowa Konstytucja RP powinna definiować kategorię prawa naturalnego i głosić nadrzędność prawa naturalnego nad konstytucją. Powinna w pełni odwoływać się do prawa naturalnego i do niego stosować.

​

Propozycja definicji prawa naturalnego dla Nowej Konstytucji RP (definicja własna w oparciu o koncepcję św. Tomasza z Akwinu i św. Jana Pawła II):

​

„Bóg jest przyczyną sprawczą prawa naturalnego, które istnieje w każdym człowieku od początku jego istnienia. Jest ono powszechne, niezmienne i poznawalne. Prawo naturalne stanowi fundament dla wspólnych wartości moralnych i powinno być uwzględniane i stosowane przez wszystkich ludzi. Jest nadrzędne wobec wszelkich zapisów konstytucji, które powinny być w prawie naturalnym zakorzenione”.

(Tomasz Niemas)

​

Każda jednostka ludzka jest podmiotem jednakowego i niezmiennego zbioru praw naturalnych, w szczególności: prawa do życia, wolności, równości, bezpieczeństwa, własności, rodziny i małżeństwa. Nowa Konstytucja RP powinna więc zawierać szczegółowy i usystematyzowany, pełny katalog praw naturalnych.

​

Propozycja zapisu Nowej Konstytucji RP

​

Szanowny Panie Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej, pragnę zaproponować Panu oraz obywatelom Polski następujący zapis Nowej Konstytucji RP:

​

„Wszyscy ludzie są równi sobie, równi przed Bogiem,

równi wobec prawa i jakiejkolwiek władzy nad nimi”.

(Tomasz Niemas)

​

Zapis powyższy posiada uzasadnienie w prawie Bożym (uzasadnienie biblijne):

​

Wszyscy mamy jednego Ojca. Wszystkich nas stworzył jeden Bóg (por. Ml 2, 10). Jesteśmy równi w oczach Bożych. Ponieważ jesteśmy równi dla Boga, stąd jesteśmy równi dla siebie. Wszyscy ludzie nie tylko są stworzeni jako równi, lecz pozostają zawsze równi. Nikt nie może im tego prawa odbierać. Z Bożej idei równości wynika zasada: „Będziesz miłował bliźniego swego jak siebie samego” (Mk 12, 30). Boża idea równości obejmuje zasadę równości wobec prawa: „Nie będziecie wydawać niesprawiedliwych wyroków. Nie będziesz stronniczym na korzyść ubogiego, ani nie będziesz miał względów dla bogatego. Sprawiedliwie będziesz sądził bliźniego!” (Kpł 19, 15; por. Wj 23, 3; Pwt 1, 17; Ps 82, 3-4). Znamienna jest wypowiedź Apostoła Pawła na temat władzy (Rz 13, 1-2): „Każdy niech będzie poddany władzom, sprawującym rządy nad innymi. Nie ma bowiem władzy, która by nie pochodziła od Boga, a te, które są, zostały ustanowione przez Boga”. Jakakolwiek władza państwowa posiada swój autorytet jako następstwo władzy Boga nad światem. Skoro Bóg wiedzie prymat nad wszelką instytucją państwową, a wszyscy ludzie są równi przed Bogiem, oznacza to także, że są równi wobec jakiejkolwiek władzy państwowej. Państwa powinny być sprawiedliwe i służyć poddanym.

 

Zapis „wszyscy ludzie są równi sobie” zapewnia prawo antydyskryminacyjne wobec jakichkolwiek jednostek, grup czy mniejszości religijnych w Polsce i na świecie, a także domaganie się respektowania tego prawa przez inne nacje.

 

Zapis „wszyscy są równi przed Bogiem” stanowi, iż nikt nie może być dyskryminowany w życiu religijnym z jakiejkolwiek przyczyny. Zakazuje on wszelkich form i przejawów dyskryminacji wyznawców jakiejkolwiek religii, w szczególności dyskryminacji kobiet przez wyznawców islamu. Mimo iż liczba wyznawców islamu w naszym kraju jest bardzo niska (mniej niż 0,1% ludności Polski), to Konstytucja powinna stać na straży praw każdego człowieka i bronić zasady równości w każdej sferze ludzkiej. Ów zapis ma również stanowić zabezpieczenie praw ludzkich w związku z tzw.„islamizacją Europy”.

​

Zapis „wszyscy są równi wobec prawa” oznacza, iż wszyscy mają prawo do równości w odniesieniu do praw i wolności wszystkich podmiotów prawa. Oznacza zarówno równość w procesie stanowienia, jak i w procesie stosowania prawa.

​

Zapis „wszyscy są równi wobec jakiejkolwiek władzy” wskazuje na państwo jako podmiot stosowania i strzeżenia prawa konstytucyjnego, jednakowego i obowiązującego wszystkich. Państwo powinno być sprawiedliwe i pełnić rolę służebną. Zapis ten dotyczy nie tylko władzy państwowej, lecz każdej władzy, również religijnej. Jeśli łamane jest podstawowe prawo równości przez jakąkolwiek władzę religijną, Nowa Konstytucja RP powinna strzec fundamentalnych praw człowieka. Konstytucja stanowi dobro wspólne, które może i powinno być wsparciem również dla praw religijnych.

​

Panie Prezydencie Polski, byłbym niezmiernie wdzięczny Szanownemu Panu za zapoznanie się z zaprezentowaną w liście propozycją dotyczącą zapisów Nowej Konstytucji RP.

​